Haven-Stad in Amsterdam, een complete stad binnen de Ring A10

Een stad zo groot als Leiden, maar dan binnen de Ring A10 van Amsterdam. Dat wordt de gebiedsontwikkeling Haven-Stad. Een complete stad waar tienduizenden mensen wonen, werken, leren en recreëren. Een autoluwe stad waar duurzame vormen van mobiliteit voorrang krijgen. Hoe combineer je al die elementen tot een succesvol geheel?

‍

“Haven-Stad krijgt een nog hogere dichtheid dan bijvoorbeeld De Pijp en de architectuur wordt spectaculair”, typeert APPMer Micha Sijtsma de gebiedsontwikkeling. Samen met Lubbert Hakvoort, programmamanager bij de gemeente Amsterdam, vertelt hij over de succesfactoren van het ambitieuze plan: 70.000 energiezuinige woningen in een gebied van 650 hectare waar alle grote opgaven voor mobiliteitstransitie, klimaatadaptatie en werkgelegenheid samenkomen. “Niet het aantal woningen is het doel”, benadrukt Hakvoort. “De ambitie is om een goed functionerend stuk stad te ontwikkelen. Een complete stad, met alles wat je nodig hebt: winkels, sportvoorzieningen, scholen, infrastructuur en bedrijvigheid.”

‍

Ontwikkelstrategie

De grote aftrap was een ontwikkelstrategie en de bijbehorende milieueffectrapportage die eind 2017 door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Daarna is in een integraal raamwerk grofweg aangegeven wat waar komt. Hakvoort: “Naast de benodigde volumes zijn ook de financiële reserveringen meegenomen. Het lijkt allemaal goed te passen, zowel ruimtelijk als financieel.” Verdere uitwerking vindt plaats in twaalf deelgebieden. “We zetten in op een geleidelijke transitie”, zegt Hakvoort. “Per deelgebied kijken we met bedrijven en projectontwikkelaars wat de kansen zijn.” Toch zou er zonder het overkoepelende programma van de ambities niets terecht komen. “Het schaalniveau biedt substantiële voordelen en maakt het interessant om te investeren in bijvoorbeeld duurzame mobiliteit, groenvoorzieningen en een duurzaam energiesysteem.”

‍

Mobiliteitstransitie

Een van de succesfactoren is de bereikbaarheid van Haven-Stad; de mobiliteitstransitie pur sang. Minder auto’s dan in de meeste wijken van de stad en maximaal één parkeerplek per vijf woningen. Fietsen, lopen en openbaar vervoer is het adagium. Een spannende opgave waarvoor Micha Sijtsma als mobiliteitsmanager is aangesteld. “Vanwege de hoge dichtheid moeten we rekening houden met veel reizigers van, naar en binnen het gebied”, zegt hij. “Om Haven-Stad toch leefbaar en groen te houden, moet je zorgen dat de alternatieven voor de auto echt fantastisch op orde zijn. We leggen in plannen vast waar de fietspaden komen en hoe de stationsomgeving mee-ontwikkelt met de enorme toename aan reizigers.

‍

De eerste vijftien jaar is gekozen voor een nieuwe, snelle Hoogwaardig Openbaar Vervoer-busverbinding (HOV). Tegelijkertijd wordt hard gewerkt en gelobbyd om het metronet van Amsterdam uit te breiden naar Haven-Stad. In de milieueffectrapportage staat dat er maximaal 20% van de verplaatsingen met de auto mogen. Sijtsma: “Vandaar dat die metro zo belangrijk is: daarmee kunnen heel veel mensen tegelijk van a naar b reizen.”

‍

Kabelbaan over het IJ

Tijdige mobiliteitsinvesteringen zijn dus cruciaal en er zijn enorme bedragen mee gemoeid. Schaalgrootte is doorslaggevend om dit rendabel te maken. Maar ook hier heeft de fasering in deelgebieden voordelen. Sijtsma: “We hoeven de uitwerking niet in één keer te bedenken. Nu zijn deelscooters hot, over 20 jaar is dat waarschijnlijk iets heel anders. Je moet dus flexibel zijn om op innovaties en ontwikkelingen te kunnen inspelen. Ervaringen uit de eerste deelgebieden neem je mee naar de volgende fasen. We verwachten ook steeds meer initiatieven van particulieren en vanuit de markt. Nu al voeren we gesprekken met initiatiefnemers die een kabelbaan willen maken voor personenvervoer over het IJ.”

‍

Stedenbouwkundig logisch

Haven-Stad wordt een complete stad, maar het mag geen eiland worden, vindt Hakvoort. “Het is pas een succes als het een onlosmakelijk geheel vormt met de bestaande stad. ”Stedenbouwkundig wordt het een logisch vervolg op aangrenzende buurten. Hij heeft al een flinke lijst van partijen die zich hier willen vestigen. “Gerenommeerde architecten-bureaus vinden het een spannend gebied waar ze graag vanaf het begin bij zijn. Corporaties en projectontwikkelaars staan te springen om de kaders per deelgebied, zodat ze aan de slag kunnen.” Er wordt flink geïnvesteerd in een wisselwerking met de rest van de stad. “De voorzieningen in Haven-Stad zijn ook van belang voor andere Amsterdammers”, zegt Hakvoort. “Zij gaan er naar school en komen er werken. Een deel van de 58.000 arbeidsplaatsen zit er al en kan blijven. Dat wordt aangevuld met nieuwe werkgelegenheid in creatieve maakbedrijven, onderwijs, winkels en horeca. We betrekken ondernemers uit de aangrenzende gebieden en bewoners uit aangrenzende wijken krijgen wat mij betreft voorrang voor de nieuwbouw.” Hakvoort en Sijtsma hebben er alle vertrouwen in: over 40 jaar wonen, werken en leven hier ruim 125.000 Amsterdammers.

‍

‍

Doet dit verhaal jouw mobiliteitshart sneller kloppen? APPM is altijd op zoek naar zowel jong als ervaren talent. Neem contact op met Marcel Touset voor een kop koffie.