APPMers steken de handen uit de mouwen voor de energietransitie
De energietransitie is in een nieuwe fase beland: van plannen op papier naar concrete resultaten in de praktijk. Dat brengt nieuwe, flinke uitdagingen met zich mee. Daarbij is het vooral belangrijk om in beweging te blijven. APPMers komen achter hun bureau vandaan en steken letterlijk en figuurlijk de handen uit de mouwen om de energietransitie te laten slagen.
Nederland heeft de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet in de energietransitie. In het hele land is hard gewerkt aan visies, scenario’s en strategieën. Bijvoorbeeld over de manier waarop we duurzame energie gaan opwekken, hoe we wijken van het aardgas af krijgen en hoe we onze elektrische auto’s gaan opladen. Het omzetten van alle projecten en programma’s in resultaten brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, want nu is het tijd om concreet te worden. Hoe gaan we de openbare ruimte precies inrichten? Hoe gaan we met elkaar samenwerken? Welke keuzes moeten we nu en voor de langere termijn maken? Hoe zit het met huidige en toekomstige wet- en regelgeving? En hoe bieden we het hoofd aan netcongestie en andere opgaven?
De maatschappelijke problemen zijn groot en veelomvattend. Bij APPM vinden we het belangrijk om het hoofd koel te houden en in beweging te blijven. Om dingen uit te proberen en stap voor stap te dóén! Wij zijn ervan overtuigd dat de energietransitie met deze aanpak de meeste kans van slagen heeft. Daarom zoeken we actief met onze opdrachtgevers naar durf en ruimte om samen het verschil te maken.
Project 1: Gemeente Vlaardingen gaat buurt voor buurt van het gas af
“Elke woensdagmiddag praat ik met buurtbewoners over warmteoplossingen” - Mirthe Meijer
De Drevenbuurt is een van de eerste wijken in Vlaardingen die stapsgewijs van het gas afgaat. Aan de bewoners zal dat niet liggen. “Dit is een vooruitstrevende buurt die écht aan de slag wil”, zegt Mirthe Meijer. Zij kan het weten, want Mirthe kent inmiddels veel buurtbewoners. “De bewoners hebben een belangrijke stem in de manier waarop de warmtetransitie vorm krijgt. Dat is bijzonder, maar zou wat mij betreft vaker moeten gebeuren. Want het is hún buurt. Mijn collega Bart van de Velde en ik informeren bewoners over de verschillende alternatieve warmteoplossingen, zodat zij de beste keuzes kunnen maken. Hiervoor is het belangrijk om dichtbij de mensen te zijn. Naast de maandelijkse klankbordgroep en het tweewekelijkse werkgroepoverleg zit ik daarom elke woensdagmiddag – tussen de knutselende kinderen – in een buurthuisje in het park. Daar beantwoord ik allerlei vragen van bewoners. Het is mooi om te zien dat een steeds groter deel van de wijk inmiddels meegaat in de transitie.”
Project 2: Gemeente Amsterdam wil volledig uitstootvrij bouwmaterieel in 2030
“Ik ga naar bouwplaatsen toe en denk mee over hoe we dit samen gaan fixen” - Mitchel Knipscheer
Waar gebouwd wordt, zijn mobiele werktuigen nodig. Van graafmachines en asfalteermachines voor de bouw van huizen en de aanleg van wegen, tot shovels en hoogwerkers voor gebouwonderhoud en de opbouw van evenementen. Al die machines samen stoten flink wat fijnstof, stikstof en CO2 uit. Om de luchtkwaliteit te verbeteren stelde gemeente Amsterdam in 2019 het Actieplan Schone Lucht vast met als doel: Amsterdam uitstootvrij in 2030. Het vervallen van de stikstofvrijstelling bracht de transitie in de bouw in een stroomversnelling. “De sector wil zelf ook snel over op uitstootvrij materieel. We trekken nu samen op om dat voor elkaar te krijgen”, zegt Mitchel Knipscheer. “Het is belangrijk om in de schoenen van de bouwers te staan en te horen wat er speelt en nodig is. Daarom ga ik naar bouwplaatsen toe – daar waar het gebeurt. Onlangs was ik op bezoek bij een aannemer die de stap heeft gemaakt naar een uitstootvrije asfaltspreidmachine en wals, omdat de gemeente dit specifiek uitvroeg.”
Project 3: Gemeente Breda bestrijdt energiearmoede met energiebespaarcoach aan huis
“Ik heb gepleit voor de aanpak: vóór de doelgroep dóór de doelgroep” - Christina Marigliano
Bij de energietransitie denk je vaak aan technische oplossingen. Maar Christina Marigliano benadrukt het sociale aspect: “Je moet ook de verbinding leggen naar mensen, want de energietransitie heeft invloed op de manier waarop we met energie omgaan. In Breda gaat de energiebespaarcoach langs bij inwoners die te maken hebben met energiearmoede. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met een laag inkomen en hoge energiekosten, omdat ze vaak in huizen wonen die niet goed geïsoleerd zijn. De energiebespaarcoach geeft tips hoe je energie – en geld – kunt besparen en helpt met het aanbrengen van kleine energiebesparende maatregelen. Zo geven we huishoudens financieel lucht én versnellen we de energietransitie.” Bijzonder is dat de gemeente Breda mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt opleidt tot energiehulp. “Daar heb ik me persoonlijk hard voor gemaakt”, zegt Christina. “We helpen mensen aan een baan. Eentje die bij ze past. Zij weten als geen ander wat energiearmoede betekent en kunnen hierdoor goed helpen en meedenken. Zo maken we écht impact!”
Project 4: MRA-E wil bedrijventerreinen klaarstomen voor emissievrij vervoer
“We helpen ondernemers met het realiseren van laadinfrastructuur op bedrijventerreinen” - Annabel van Zante
Vanaf 2025 voeren veel gemeentes zero-emissiezones in. Dat betekent dat transport- en distributiebedrijven die de stad in willen binnen twee jaar moeten overstappen op elektrisch vervoer. Hierdoor ontstaat versneld een behoefte aan laadinfrastructuur op bedrijventerreinen. APPMer Annabel van Zante werkt, in opdracht van MRA-Elektrisch, aan het realiseren van laadinfrastructuur op bedrijventerreinen in Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. “Ik bezoek bedrijventerreinen, geef presentaties over wat er staat te gebeuren en schoof onlangs aan bij een webinar over de transitie naar elektrisch rijden voor ondernemers. Ook help ik bedrijvenverenigingen, provincies en gemeenten om samen lokale oplossingen te vinden om de benodigde laadpalen te realiseren. Hoe kunnen we efficiënt omgaan met de beschikbare publieke en private ruimte, en de schaarse netcapaciteit?”
Project 5: RAL Zuidwest helpt gemeenten met vraagstukken over elektrisch vervoer
“Door te investeren in écht contact ontstaat vertrouwen dat we dit gat samen kunnen opvullen” - Nathan Baak
Om gemeenten te helpen meer laadpunten te plaatsen voor elektrisch vervoer, werken de provincies Zuid-Holland en Zeeland samen met gemeenten en netbeheerders binnen de Regionale Agenda Laadinfrastructuur Zuidwest (RAL ZW). Nathan Baak ziet veel gemeenten worstelen met de snelle opkomst van elektrisch rijden, met name op het gebied van zakelijke veelrijders. “Hiervoor is een andere vorm van laadinfrastructuur nodig, namelijk snelladers in binnenstedelijk gebied. Het is verleidelijk om af te wachten tot de markt dit oppakt, maar als gemeente wil je juist regie en overzicht behouden. Bovendien ontwikkelt de vraag zich veel sneller dan de markt beweegt. Gemeenten moeten dus hun mouwen opstropen en in dit gat springen”, vindt Nathan. Samen met collega Frank ten Wolde helpt hij gemeenten met effectief maatwerk, slimme adviezen en een overzichtelijk plan. Ook bereiden zij een aanbesteding voor snelladers voor, zodat gemeenten gemakkelijker aan de slag kunnen met marktpartijen. Nathan: “Ik ga regelmatig bij gemeenten op de koffie en neem de tijd om samen een oplossing te bedenken die aansluit bij hun visie en waar genoeg snelheid in zit. Dat wordt gewaardeerd. Zo ontstaat écht contact en vertrouwen dat we dit gat samen kunnen dichten.”
Project 6: Enexis gaat samen met gemeenten sneller grootschalige infraprojecten realiseren
“We betrekken de mensen die straks buiten het werk moeten uitvoeren” - Douwe van Langelaar
In de Metropool Regio Eindhoven neemt de vraag naar (duurzame) elektriciteit toe. Tegelijkertijd zijn de grenzen van het huidige elektriciteitsnetwerk bereikt en is er sprake van netcongestie. Om de netcapaciteit snel toekomstbestendig te maken is Enexis een Uitvoeringsprogramma gestart met de 21 gemeenten, Brainport Development en de provincie Noord-Brabant. Zij gaan gezamenlijk bepalen wat geschikte locaties zijn voor slimme technische oplossingen. En het projectproces versnellen door vergunningen sneller af te geven of stevige projectteams te vormen. Ook bepalen ze samen de uitvoeringsvolgorde van het projectportfolio. “Wij brengen de technische en maatschappelijke wereld bij elkaar en leren ze elkaars taal begrijpen”, zegt Douwe van Langelaar. “Een gezamenlijke aanpak is belangrijk om zaken voor elkaar te krijgen. De uitvoeringsgerichte, korte termijn focus van Enexis helpt ook: wat kunnen we nú doen om in de praktijk te versnellen? We geven mensen van de projectuitvoering een rol in werksessies. Daardoor wordt concreet wat er precies moet gebeuren en blijven projecten niet onnodig lang op strategisch niveau hangen.”
