Hoe Enpuls impuls geeft aan elektrisch personen- en goederenvervoer
In 2030 zijn niet alleen alle nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch, maar ook alle (bestel)bussen, vrachtwagens en bouwvoertuigen die van de band rollen voor de Nederlandse markt. Dat is de vaste overtuiging van Enpuls, het onderdeel van Enexis Groep dat in het leven is geroepen om de energietransitie aan te jagen. Zelf timmert Enpuls op allerlei manieren hard aan de weg om aan verduurzaming van de mobiliteit bij te dragen.
De laatste jaren wint elektrisch personenvervoer snel terrein. Sinds 2017 is elk jaar een verdubbeling te zien en in de eerste drie maanden van 2019 zijn er even veel elektrische auto’s verkocht als in de hele periode van 2011 tot 2018. Marieke van Amstel, consultant bij Enpuls: “Wij denken dat ook voor het zwaardere vervoer over de weg elektrificatie de toekomst is. Op dit vlak zijn wij uitgesprokener dan het nationaal Klimaatakkoord. Daarin is weliswaar afgesproken dat alle nieuwe vervoersmiddelen vanaf 2030 emissievrij zijn, maar er wordt geen keuze gemaakt voor de aandrijftechniek. Wij doen dit wel.”
Drempels uit de weg
Bij die keuze spelen financiële argumenten een belangrijke rol. “Alternatieven zoals waterstof zijn per kilometer drie keer duurder dan elektrisch rijden en batterijen worden in hoog tempo goedkoper”, zegt Harm-Jan Idema. Hij versterkt samen met collega Annabel van Zante vanuit APPM het Enpuls-team duurzame mobiliteit. “Dit maakt ze ook aantrekkelijker voor grotere voertuigen, zeker omdat de energiedichtheid tegelijkertijd sterk toeneemt.” Van Zante: “Het gewicht van elektrische accu’s vormt nog een drempel. Maar als de huidige trend doorzet, kunnen elektrische voertuigen zelfs lichter worden dan voertuigen die op diesel of benzine rijden.”
In actie: hoe stimuleer je duurzame mobiliteit?
De visie van Enpuls op energietransitiethema’s - waarvan duurzame mobiliteit er één is - vormt het uitgangspunt voor diverse activiteiten om overheden, het bedrijfsleven en bewoners in beweging te krijgen. Van Amstel: “We denken bijvoorbeeld mee over beleid en ontwikkelen concepten, zoals een programma voor verenigingen van eigenaren om laadpalen neer te zetten. Daarnaast doen we veel aan onderzoek en kennisdeling. Daarmee geven we de markt inzichten die helpen keuzes en plannen te maken voor de energietransitie. Mooi om te merken dat die inzichten goed worden opgepikt én gebruikt.”
Milieu-impactstudie: hoe duurzaam is elektrisch rijden echt?
Eerder dit jaar publiceerde Enpuls een studie waarin de milieu-impact van volledig elektrische auto’s, auto’s op waterstof en auto's op benzine werd vergeleken. Van Zante: “We wilden inzicht krijgen in hoe duurzaam elektrisch personenvervoer nu echt is. Daarover zongen allerlei discussies rond: het zou er maar van afhangen op wat voor soort stroom je rijdt, elektrische auto’s zouden veel fijnstof genereren en de productie van accu’s zou juist extra milieubelastend zijn. Uit de studie kwam naar voren dat als je kijkt naar de totale levenscyclus, elektrische auto’s al vanaf 70.000 kilometer op de teller duurzamer zijn dan benzineauto’s.” Van Amstel: “Rijden op waterstof is ook duurzamer dan rijden op benzine, maar de klimaatimpact over de levensduur is twee tot drie keer zo hoog als voor elektrisch rijden. Onze boodschap was dan ook: ga nou zo veel mogelijk elektrische auto’s in de lease stimuleren. Daarmee is veel milieuwinst te halen en je geeft meteen een kickstart aan de tweedehandsmarkt voor elektrische auto’s.” De studie bleef niet onopgemerkt: meer dan vijftig media pikten het persbericht op en in totaal hebben 1,1 miljoen mensen het bericht gehoord, gezien of gelezen.
De nationale laaddrukanalyse: waar zijn de laadpunten als je ze nodig hebt?
In het verlengde van de milieu-impactstudie dook Enpuls in de bezettingsgraad van laadpunten. Hoe staat het met de laaddruk? Idema: “De laadinfrastructuur blijft achter bij de groei van het elektrisch vervoer. Ter illustratie: in 2019 steeg het aantal elektrische auto’s met 139 procent ten opzichte van 2018, terwijl het aantal laadpunten maar met 38 procent toenam. Uit onze analyse blijkt dat nu al in bijna 40 procent van de buurten waar laadinfrastructuur aanwezig is, elektrische rijders niet de zekerheid hebben dat er bij aankomst een plek vrij is. Willen we voorkomen dat een gebrekkige laadinfrastructuur de groei van elektrisch vervoer gaat afremmen, dan is een andere aanpak nodig.” Van Amstel: “Nu werkt het meestal zo dat een gemeente een laadpaal plaatst als een bewoner een aanvraag indient. Als je pech hebt, ben je zó vier maanden verder. Wij pleiten voor een verschuiving van ‘paal volgt auto’ naar een model waarin gemeenten proactief laadpalen plaatsen, op basis van reële verwachtingen. Als handreiking hebben we een stappenplan opgesteld dat hen helpt die switch te maken.” Ook hiervoor is veel belangstelling; aan het webinar van Enpuls over laaddruk op 5 november namen maar liefst 70 gemeenten deel.
Emissievrije binnenstedelijke logistiek: hoe staan we ervoor?
Last but not least: Enpuls zocht uit hoe het gaat met de voorbereidingen op emissievrije zones in Nederlandse binnensteden. “Een van de afspraken in het Klimaatakkoord is dat in 2025 minimaal dertig grote gemeenten een emissievrije zone invoeren”, vertelt Idema. “Een belangrijk doel, want volgens de berekeningen wordt daarmee 15 procent van de CO2-reductie op mobiliteit behaald.” Enpuls haalde het net op bij ruim dertig gemeenten: hoe ver zijn ze? “Het goede nieuws is dat gemeenten enthousiast zijn over een emissievrije zone. Tegelijkertijd is pas in zes gemeenten besloten waar deze komt. Daar is inmiddels wel haast bij: het kost zo’n vier jaar om van besluitvorming tot invoering te komen.” Als je ziet hoeveel er op gemeenten afkomt, is die uitkomst niet vreemd”, zegt Van Amstel. “Bij een emissievrije zone komt veel meer kijken dan een gebied afbakenen. Je moet ook nadenken over wat je wel en niet toelaat, hoe je daarop handhaaft en hoe je bedrijven meekrijgt. Waar en hoe moeten zij hun elektrische zwaardere voertuigen opladen? Wie neemt de lead in die laadinfrastructuur?” In oktober heeft Enpuls de resultaten wereldkundig gemaakt. “Onze volgende stap is dat we gemeenten gaan ondersteunen bij het opstellen van een masterplan. Zodat ze kunnen zorgen dat hun laadinfrastructuur ook voor goederenvervoer straks op orde is als de elektrische vrachtwagens van de band rollen.”
