Mobiliteit en verstedelijking Zuidelijke Randstad: van patstelling naar oplossingen

Adaptief programmeren zorgt voor de broodnodige ontspanning bij grote besluitvormingsprocessen. Wat levert dit ‘polderen met een vlucht naar voren’ op in de Zuidelijke Randstad?

‍Dit artikel werd gepubliceerd in het APPM Magazine, najaar 2019. Je kunt het magazine hier lezen. Dit artikel vind je op pagina 36 t/m 40. Wil je ons magazine voortaan ontvangen? Laat het ons weten!

Feiten en beelden

APPM consultant Marcel Touset begeleidde samen met collega’s Kim Beckers en Miran Wiersema het proces naar de ‘Adaptieve ontwikkelingsstrategie mobiliteit en verstedelijking voor de Zuidelijke Randstad’. APPM werkte in een kernteam samen met het ministerie van I&W, provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en Stratelligence (expert adaptief programmeren) om de adaptieve strategie vorm te geven en alle werksessies en directie- en bestuurlijke overleggen voor te bereiden. Een complex traject, waarin veel betrokken partijen op gebied van verstedelijking en mobiliteit hebben samengewerkt: vanuit ministeries, regionale overheden, gemeenten en OV- en spoorbedrijven. Touset: “De eerste stap was: zijn we het wel eens over wat we weten? Je moet feiten en beelden uit elkaar halen.”

Dit beaamt Jeroen Gosse, die als directeur van de MRDH namens de regio het eerste aanspreekpunt was: “Een voorbeeld: bij het ministerie van I&W was een uitbreiding naar vier sporen tussen de stations Rijswijk en Delft-Zuid eerst een vraagstuk voor verder in de toekomst, terwijl de regio er graag direct mee wilde beginnen.  Als je inzoomt op de argumenten achter de standpunten, elkaar wilt begrijpen, kan je samenwerken en krijg je beweging. Adaptiviteit zorgt voor ontspanning in zo’n besluitvormingsproces. Je maakt je samen klaar voor een toekomst die je niet kent. Het is grote winst dat we nu weten welke kant we samen op willen.”

Integrale blik

Om tot de adaptieve strategie te komen, waren er werkplaatsen, waarbij mensen van ProRail, NS, RET, HTM en alle bestuurlijke organisaties keken naar verschillende scenario’s en allerlei mogelijke ov-ingrepen. Touset: “Daarna gingen experts in kleinere teams aan de slag met de uitwerking. Ook was er deepdive met alle directeuren rondom een aantal thema’s. Je ziet dan dat mensen met meer begrip en een meer integrale blik gaan kijken. Dat maakt het ook gemakkelijker om het eens te worden over waar je met zijn allen heen wilt.”

‍‍
“Je gaat nog steeds uit van het typisch Nederlandse draagvlak, maar je zet sneller stappen.”

‍
Marcel Touset

‍

Over twee zaken bleek iedereen het eens: de Oude Lijn tussen Den Haag en Rotterdam moet robuuster en de RandstadRail moet nog meer mensen kunnen vervoeren zonder in frequentie omhoog te gaan. Touset: “Door samen te puzzelen, bleek bij dat tweede punt de oplossing veel simpeler dan gedacht. Tussen Rotterdam en Den Haag zijn de RandstadRail voertuigen veel langer dan de RandstadRail trams tussen Den Haag en Zoetermeer. Die trams kun je natuurlijk je langer maken als je ook de haltes langer maakt. Dat vind ik ook echt adaptief programmeren.” Gosse lacht: “Oplossingen zijn soms akelig eenvoudig.”

Doorpakken

Het resultaat is er inmiddels. Gosse: “Er ligt een nu een strategie met een maatschappelijke kosten-baten analyse (mkba), die voor de bewindspersonen en de regionale bestuurders een goede basis biedt om besluiten te nemen over de adaptieve strategie van wonen, werken en mobiliteit. Een belangrijke volgende stap zou zijn zo hard mogelijke wederkerige afspraken vastleggen over mobiliteit en verstedelijking in een akkoord. Dat staat in de planning vooreind 2019. Ik ben pas echt tevreden als dat er ligt en we samen aan de slag gaan. Het is nodig dat de druk erop blijft zitten de komende jaren.”

Touset heeft er veel vertrouwen in: “Adaptief programmeren is eigenlijk polderen met een vlucht naar voren. Je gaat nog steeds uit van het typisch Nederlandse draagvlak, maar je zet sneller stappen. Deze regio heeft al een jarenlange traditie in het slim koppelen van ruimtelijke- en mobiliteitsopgaven. Op die ervaring bouwen we nu voort. Dat uit zich nu in het bij echt elkaar komen van die werelden in één strategie. Dat is echt bijzonder om te zien.”

‍

“Pas als je inzoomt op waar je naartoe wilt en waar je het over eens bent, krijg je beweging”

Jeroen Gosse